Słowa Ewangelii według świętego Jana (J 12, 20-33)

Wśród tych, którzy przybyli, aby oddać pokłon Bogu w czasie święta, byli też niektórzy Grecy. Oni więc przystąpili do Filipa, pochodzącego z Betsaidy Galilejskiej, i prosili go, mówiąc: «Panie, chcemy ujrzeć Jezusa». Filip poszedł i powiedział Andrzejowi. Z kolei Andrzej i Filip poszli i powiedzieli Jezusowi.
A Jezus dał im taką odpowiedź: «Nadeszła godzina, aby został otoczony chwałą Syn Człowieczy. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeśli ziarno pszenicy, wpadłszy w ziemię, nie obumrze, zostanie samo jedno, ale jeśli obumrze, przynosi plon obfity. Ten, kto kocha swoje życie, traci je, a kto nienawidzi swego życia na tym świecie, zachowa je na życie wieczne. Kto zaś chciałby Mi służyć, niech idzie za Mną, a gdzie Ja jestem, tam będzie i mój sługa. A jeśli ktoś Mi służy, uczci go mój Ojciec.
Teraz dusza moja doznała lęku i cóż mam powiedzieć? Ojcze, wybaw Mnie od tej godziny. Ależ właśnie dlatego przyszedłem na tę godzinę. Ojcze, wsław imię Twoje!»
Wtem rozległ się głos z nieba: «Już wsławiłem i jeszcze wsławię». Stojący tłum to usłyszał i mówił: «Zagrzmiało!» Inni mówili: «Anioł przemówił do Niego». Na to rzekł Jezus: «Głos ten rozległ się nie ze względu na Mnie, ale ze względu na was. Teraz odbywa się sąd nad tym światem. Teraz władca tego świata zostanie wyrzucony precz. A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie».
To mówił, oznaczając, jaką śmiercią miał umrzeć.

Wzmianki historyczne

Wzmianki o miejscowościach powiązanych z parafią Pustelnik w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” 1880 – 1914

Tom IX, strona 309 – rok wyd. 1888

„Pustelnik, wś i fol., pow. nowomiński, gm. Dęmbe Wielkie, par. Pustelnik, posiada kościół par. murowany, urząd gminny, 129 mk., 114 mr. dwors., 153 mr. włośc. W 1827 r. było 8 dm., 90mk. Kościół parafia erygował w 1540 r. Jakub Buczacki, bisk. płocki. Obecny z 1843 r. wystawiony przez Stan. hr. Grabowskiego. Pustelnik, par. dek. nowo-miński (dawniej stanisławowski), 2147 dusz.”

Tom VIII, strona 821 – rok wyd. 1887

„Poręby al. P. Kąty, wś. włośc., pow. nowomiński, gm. Ładzyń, par. Pustelnik, ma 139 mk., 261 mr. W 1827 r. 8 dm. 73 mk.”

Tom I, strona 623 – rok wyd. 1880

„Chojny, wś. poduchowna, pow. nowo-miński, gm. Dembe Wielkie, par. Pustelnik. W 1827 r. było tu 8 dm., 58 mk.”

Tom V, strona 659 – rok wyd. 1884

„Łęka, wś, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik. por. Krupki. W 1827 r. 13 dm., 132mk.”

Tom IV, strona 721 – rok wyd. 1883

„Krubki, wś, pow. now-miński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik. W 1827 r. 26 dm., 223 mk. Dobra K. składają się z folwarków: K. i Łęka, nomenkl. Stryjkowizna, wsi: Łęki, Pustelnik i Małków; od Miłosny w. 8; rozległość wynosi mr. 3021: folw. K. grun. or. i ogr. mr. 556, łąk mr. 186, pastw. mr. 130, lasu mr. 1146, nieuż. i place mr. 64, razem mr. 2082, bud. mur. 2, z drzewa 13, płodozmian 6 i 8-polowy. Folw. Łęka grunta orne i ogr. mr. 533, łąk mr. 198, pastwisk mr. 104, nieuż. i place mr. 22, bud. mur. 3, z drzewa 16, płodozmian 9-polowy; nadto w posiadaniu wieczysto-czynszowym mr. 82, młyn wodny. Wś K. os. 26, z grun. mr. 149; wś Łęki os. 22, z grun. mr. 111, wś Pustelnik os. 9, z grun. mr. 158; wś Małków os. 10, z grun. mr. 187.”

Tom VI, strona 34 – rok wyd. 1885

„Małków, wś, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik. W 1827 r. 4 dm., 23 mk. Por. Krubki.”

Tom I, strona 701 – rok wyd. 1880

„Cięciwa, wieś, pow. nowomiński, gm. Dembe Wielkie, par. Pustelnik.”

Tom I, strona 706 – rok wyd. 1880

„Cisówka, wś, pow. nowomiński, gm. Ładzyń, par. Pustelnik. W 1827 r. było tu 24 dm. i 191 mk.”

Tom XV cz. 1, strona 341 – rok wyd. 1900

„Cisówka, w spisie urzęd. Cyzówka, r. 1580 Cziżówka, a więc Czyzówka, wś, pow. nowomiński, par. Pustelnik, ma 335 mk., 919 morg. obszaru. W r. 1580 wś królewska w par. Stanisławów. Jan Wyrzykowski ststa stanisławowski płacił tu od 11 łan., 3½ łan. pustych, 9 zagr. z rolą.”

Tom II, strona 713 – rok wyd. 1881

„Górki, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie. par. Pustelnik.”

Tom II, strona 728 – rok wyd. 1881

„Gorzanka, kol. i folw., pow. nowomiński, gm. Ładzyń, par. Pustelnik, od Warszawy w. 28, od Nowomińska w. 10. Rozl. folw. wynosi mr.163, grunta orne i ogrody mr. 106, łąk mr. 9, pastwisk mr. 14, lasu mr. 30, nieużytki i place mr. 4. Bud. drewn. 10. Kolonia Gorzanka osad 26 na prawach wieczysto czynszowych posiada gruntu mr. 83, która to kolonia w r. 1873 przyłączoną została do dóbr Ładzyń. Folwark Gorzanka w r. 1872 odłączony został od dóbr Ładzyń.”

Tom XII, strona 908 – rok wyd. 1892

„Walercin Wólka, wś, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik, ma 11 os., 125 mk., 279 mr. Wchodziła w skład dóbr Dębe Wielkie.”

Tom II, strona 12 – rok wyd. 1881

„Dębe Wielkie, folw. i wś, pow. nowomiński, g. Dębe Wielkie, par. Mińsk. Posiada szkołę początkową i przyst. dr. żel. war.-terespol., miedzy stac. Miłosną i Mińskiem. R. 1827 było tu 72 dm. i 527mk.; odległe od Warszawy 25 wiorst. Dobra D. Wielkie składają się z folwarku D. Wielkie i Łaszczyzna, kolonii wieczystoczynszowej Ostrów Kania i kol. D. Wielkie, tudzież wsi Dębe Wielkie, Goździówka, Mrowiska, Wólka Konstancya, Zalesie, Chobot, Rysie, Kąty Mrowiskie, Walercin Wólka, Choszczówka, Wólka Wybraniecka, Aleksandrówka, Janówek, Pawełek, Ostrów Kania, Cięciwa, Ostrówek, Góra Rysińska, Kąty Goździewskie i Koberne. Od Mińska w. 8, od Wisły w. 25. Nabyte w r. 1873 za rs. 33,300. Rozl. gruntów folw. wynosi mor. 969, a mianowicie: fol. D. Wielkie grunta orne i ogrody mor. 134, łąk mor. 105, pastwisk mor. 59, lasu morg 132, nieużytków i placów morg 28, razem morg 458. Budow. mur. 3, drew. 11. Folw. Łaszczyzna grunta orne i ogrody morg 37, łąk morg 5, pastwiska m. 113, lasu m. 344, nieużytków i placu m. 9, razem morg 507. Bud. drewn. 7, młyn wodny na wodach stawu. Gmina D. W. należy do sądu gminnego okręgu 4 w Stanisławowie, st. poczt. w Nowo-Mińsku, urząd gminny we wsi Pustelnik, 1 szkoła początkowa, 3612 mieszkańców.

Wieś D. Wielkie osad 32, gruntu morg 617; wś Goździówka osad 19, gruntu morg 322; wś Mrowiska osad 17, gruntu m. 156; wś Wólka Konstancya osad 15, gruntu m. 5; wś Zalesie osad 15, gruntu m. 220; wś Chobot osad 20, gruntu m. 666; wś Rysie osad 18, gruntu m. 276; wś Kąty Mrowiskie osad 13, gruntu m. 463; wś Walercin Wólka osad 11, gruntu m. 276; wś Choszczowka osad 14, gruntu m. 307; wś Wólka Wybraniecka osad 10, gruntu m. 320; wś Aleksandrówka osad 10, gruntu m. 146; Janówek 1 osada, grunt m. 1; Pawłówek osad 2, gruntu m. 7; wś Ostrów Kania osad 3, gruntu m. 60; wś Cięciwa osad 5, gruntu m. 142; wś Ostrówek osad 2, gruntu m. 34; wś Góra Rysińska osada 1, gruntu m. 3; wś Kąty Goździewskie os. 42, gruntu m. 781; wś Koberne osad 13, gruntu m. 187; kolonia D. Wielkie i Ostrów Kania ma oddzielną księgę hipoteczną; zajmują przestrzeń około morgów 800.”

Tom XIII, strona 848 – rok wyd. 1893

„Wólka Wybranowska al. Wybraniecka, wś, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik, odl. 10 w. od Mińska, ma 90 mk., 315 mr. Jedna osada włośc. ma 146 mr. obszaru. W r. 1827 Wola Wybr., wś rząd., ma 14 dm., 93 mk.”

Tom XIV, strona 72 – rok wyd. 1894

„Wybranowska Wólka al. W. Wola, wś, pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik, ma 98 mk., 315 mr. W r. 1827 było 14 dm., 93 mk.”

Tom III, strona 943 – rok wyd. 1882

” Kąty Goździejewskie, pow. nowomiński, gm. Dembe Wielkie, par. Pustelnik.”

Tom XIV, strona 495 – rok wyd. 1894

„Zawieściuchy al. Zawieścichy, wś i fol., pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik ma 89 mk., 450 morg. dwor., 66 mr. włośc. W 1827 r. było 5 dm., 50 mk. Wieść ta wchodziła w skład ststwa rożańskiego z którego, w r. 1660 wydzielono ststwo jadowskie, do którego Z. zaliczono.”

Tom II, strona 260 – rok wyd. 1881

„Dziadosz, os., pow. nowomiński, gm. Dembe Wielkie, par. Pustelnik.”

Tom XI, strona 439 – rok wyd. 1891

„Stryjkowizna, os., pow. nowomiński, gm. Dębe Wielkie, par. Pustelnik, Należy do dóbr Krubki.”

Tom II, strona 760 – rok wyd. 1881

„Goździk, kol., pow. nowomiński, gm. Dembe Wielkie, par. Pustelnik.”

Tom XI, strona 188 – rok wyd. 1891

„Stanisławów, os. miejska, dawniej miasteczko, pow. nowo-miński, gm. i par. Stanisławów, odl. 7 w. na płn.-zach. od Mińska, około 34 w. od Warszawy. Posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, urząd gm., 140 dm., około 1500 mk., 2976 mr. ziemi należącej do mieszczan. W 1827 r. było 99 dm., 327 mk.; 1858 r. 93 dm. (3 mur.) i 983 mk. (203 żydów). Stanisławów leży śród piaszczystego płaskowzgórza, okrążonego od północy i południa przez rzeczki: Rządzę i Czarną, podążające do Narwii. Zawiązkiem osady był zapewne dwór książęcy myśliwski i targowisko przydrożne, na trakcie z Warszawy do Liwa. Leśna ta osada zwała się Cisek (Czyszków, Cisów). Stanisław, ks. mazowiecki, wyniósł ją w 1523 r. na stopień miasta na prawie chełmińskim i nadał jej nazwę od swego imienia. Jednocześnie wzniósł obszerny kościół, dotąd stojący i założył parafię. Na uposażenie miasta wyznaczył książę znaczny obszer (100 włók?). Nadał prócz tego miastu łaźnię, woskolejnię, postrzygalnię, wagę, targi i jarmarki. W 1564 r. było już 416 domów, wykazanych do opłaty podatku, i 263 rzemieślników. Według lustracyi z 1566 r. (Lustr. IV, 107) księżna Anna nadała kapitule warszawskiej na szpital przy kosciele 24 rączek miodu z barci należących do Stanisławowa. Altarzysta kollegiaty miał tu włókę ziemi wolną na obszarze miejskim i 2 domy wolne. Po wojnie szwedzkiej w 1660 r. zostało tylko 40 domów. Powtórna wojna szwedzka zniszczyła znowu osadę. Garstka stronników Leszczyńskiego zamknęła się tu i obwarowała, lecz zmuszona była poddać się w lipcu 1712 r. wojskom Augusta II. Po 1795 r. Stanisławów nalezy do obwodu siedleckiego w zachodniej Galicyi, ma stacyę poczt. (między Grębkowem a Okuniewem). Od 1815 r. zostaje Stanisławów miastem obwodowym. Obwód stanisławowski składał się z powiatów: stanisławowskiego i siennickiego; obejmował 12 miast, 515 wsi, 100 gmin i 65916 mk. Stanisławów był miejscem zbierania się sejmików i zgromadzeń gminnych. Stanisławowskie starostwo niegrodowe, w wojew. mazowieckim, ziemi warszawskiej, podług lustracyi z r. 1660 obejmowało: miasto Stanisławów i wsi: Cisówka, Sokule, Rządza, Głęboczyca, Wólka Kokosze, Wólka Piecząca, Salejów, Kurówka, Tłuściec, Kamionka, Rynia, Wiśniewo, Turek, Ładzin, Lubomin, Cyganka, Brzuza i dzierżawa Dębe. W r. 1771 posiadał je Jan Czarnecki, kaszt. bracławski, wraz z żoną Felicyą z Czosnowskich, opłacając kwarty złp. 2,749 gr. 16 a hyberny złp. 2695 gr. 28. Na sejmie z r. 1773-75 Stany Rzpltej nadały te dobra w posiadanie emfiteutyczne Szeptyckiemu. Podług Vol. Legum ostatnim sstą był Aleksander Koszutski. Dek. stanisławowski archid. warszawskiej miał 17 parafii: Cygów, Kamieńczyk, Kamionna, Klembów, Kobyłka, Niegów, Okuniew, Pniewnik, Postoliska, Pustelnik, Radzymin, Stanisławów., Sulejów. Obecnie parafia Stanisławów, w dekan. nowo-mińskim, ma 3590 dusz.

Stanisławów, folw., pow. nowo-miński, gm. Ładzyń, odl. 13 w. od Mińska. Folw. ten, oddzielony w r. 1869 od dóbr Ładzyń, rozl. mr. 878: gr. or. i ogrody mr. 291, łąk mr. 39, pastw. mr. 44, lasu mr. 475, nieuż. mr. 29; budowli mur. 2, z drzewa 10; płodozm. 8 pol., las urządzony.”

Tom VI, strona 451 – rok wyd. 1885

„Mińsk, urzędownie od 1867 r. Nowo-Mińsk, mto pow. gub. warszawskiej, nad rz. Wiśniówką i Srebrną, odl. 36 w. od Warszawy, leży śród piaszczystej i lesistej wyżyny, wzniesionej do 600 stóp npm. Połączone z Warszawą linią dr. żel. warsz.-teresp. i drogą bitą. Posiada kościół par. mur., szkołę począt., szpital ś. Teodora, dom przytułku na 8 osób, sąd pokoju okr. III dla Mińska i Kałuszyna, sąd gm., urząd pow., urząd miejski, st. kol. warsz,-teresp., st. poczt. i tel. Jest tu pałac właścicieli dóbr mińskich, położony śród rozległego parku. Z zakładów przemysłowych istnieją tu: fabryka mydła i świec z produkcyą na 9000 rs., fabr. szrutu z prod. na 3650 rs. i fabr. octu z prod. 1000 rs. Dochody kasy miejskiej wynosiły w 1881 r. 2775 rs. a rozchód 2528 rs. W 1827 r. Mińsk miał 66 dm. i 646 mk. W 1861 r. było 125 dm. (5 mur.) i 1338 mk., (692 żyd.); w 1877 r. było 2797 mk. (1380 męż. i 1417 kob.); w 1880 r. 2940 mk. (1462 męż., 1478 kob.), 6 dm. mur., 568 drewn., 6 fabryk z prod. na 48,900 rs.; 6 jarmarków. Obecnie ludność dochodzi do 4000. W ostatnich latach dokoła st. dr. żel. warsz.-teresp. i przy drogach łączących stacyą z miastem, wzniesiono znaczną liczbę willi i domków na letnie mieszkania dla Warszawian. Gniazdo starożytnej rodziny mazowieckiej Mińskich h. Prus, których przodkowie pisali się z Gościeszyc czy z Goszczańczyc; z tych Jan otrzymał od Jana Starszego, ks. mazowieckiego, przywilej około r. 1420 ma zamienienie wsi dziedzicznej Mensko, w pow. czerskim leżącej, na miasto. Konrad, Kazimierz, Bolesław i Jan, książęta mazowieccy, na prośbę Ścibora, bisk. płockiego, Jakóba kaszt. warszawskiego, i Aleksego z Goszczańczyc braci, potwierdzając erekcyą 1468 r., obdarzyli miasto prawem chełmiń., ustanowili targi tygodniowe, trzy jarmarki do roku, pozwolili mieszczanom mieć łaźnię wolną od opłaty książęcej, pod warunkiem, iż dziedzice z rodziną i ich potomstwo raz na tydzień mogą się kąpać bezpłatnie. Wspomnieni bracia pisząc się z Mińska, stali się odtąd szczepem rodziny Mińskich. Następnie dobra były własnością Rudzieńskich, Borzęckich, Jezierskich, obecnie Dernałowicza. Pierwotni fundatorowie Mińska założyli tu w r. 1422 kościół paraf. drewniany, na którego miejscu w XVI w. wznieśli Mińscy murowany, do dziś istniejący. Na początku XVII w. kościół ten pogorzał i w czasie wizyty bisk. Goślickiego w r. 1603 jeszcze nie był całkiem naprawiony. Zawierał w sobie trzy kaplice i kaplicę Mińskich, którą założył Stanisław Miński, woj. łęczycki. Miała ona piękne i starożytne obrazy, mianowicie zasługiwał na uwagę obraz N. P. Maryi z Włoch sprowadzony. Druga kaplica Arynków, starożytnej rodziny mazowieckiej, miała także piękne dawne obrazy, nareszcie kaplica Wolskich, założona w r. 1548 przez Mikołaja Wolskiego, kaszt. sochaczewskiego, który ustanowił i uposażył przy niej mansyonarzy. Kościół ten wyrestaurował w r. 1629 Prokop Kostecki, kanonik warszawski, proboszcz miński, a poświęcił Stanisław Starczewski, sufragan i opat płocki. Było tu bractwo literackie, Bożego Ciała i rożańcowe. Uposażenie zaś tego od r. 1603 stanowi dotąd wieś Targówka. Prócz kościoła paraf. były jeszcze w Mińsku: kaplica drewniana i kościół szpitalny p. t. Ś. Ducha, dziś nieistniejące. Była szkoła i szpital założony i uposażony przez Annę Mińską w r. 1557. Swięcicki w „Opisie Mazowsza” przedstawia Mińsk jako „najludniejsze w tych stronach miasto, posiadające dwa znakomitych panów pałace”. Dobra Mińska składają się z folw. Mińsk i Mikanów; nomenklatur i osad Goździk, Pohulanka, Jasionka, Stanikowizna, Stasinów, rozl. mr. 3510; folw. M. gr. or. i ogr. mr. 574, łąk mr. 122, past. mr. 16, wody mr. 26, lasu mr. 45, w osadach czynszowych mr. 276, razem mr. 3234; płodozmian 13-polowy; bud. mur. 19, z drzewa 62; folw. Mikanów gr. or. i ogr. mr. 242, łąk mr. 25, nieuż. i place mr. 9, razem mr. 276; bud. z drzewa 8; jest cegielnia, smolarnia, pokłady torfu; wody stanowią stawy, nad którymi 3 młyny wodne. Miasto Mińsk os. 108, z gr. mr. 125; wś Niedziałka os. 19, z gr. mr. 126: wś Kędziorak os. 11, z gr. mr. 264; wś Dłuska os. 20, z gr. mr. 228; wś Arynów os. 12, z gr. mr. 227; wś Cielechowizna os. 7, z gr. mr. 73; wś Gliniak os. 8, z gr. mr. 126; wś Huta Mińska os. 2, z gr. mr. 16; wś Małe Maryanki os. 2, z gr. mr. 63; wś Maryanka os. 20, z gr. mr. 258; wś Karlshof al. Budy Arynowskie os. 18, z gr. mr. 326; wś Anielina os. 15, z gr. mr. 183; wś Karolina os. 25, z gr. mr. 308; wś Prusa os. 5 z gr. mr. 68; wś Chochoł os. 8, z gr. mr. 84; wś Wólka Mińska os. 7, z gr. mr. 97; wś Borek os. 5, z gr. mr. 67. Miński (urzędowo nowo-miński) powiat, gub. warszawskiej, utworzony został w 1867 r. z 22 gmin dawnego stanisławowskiego pow. i 1 gminy (Wiązowna) dawnego pow. warszawskiego. Ma on 2481 mil kw. obszaru. Graniczy od płn. z radzymińskim i węgrowskim, od wsch. z węgrowskim i siedleckim, od płd. z łukowskim i garwolińskim, od zach. zaś z częścią pow. warszawskiego i Wisłą, n przestrzeni od ujścia Świdra pod Otwockiem do Ostrówka, naprzeciwko Góry Kalwaryi. Przedstawia on wyżynę wznoszącą się stopniowo od brzegów Wisły w kierunku ku wsch. i wsch.-płd. Poziom Wisły pod Karczewem ma 276 stóp wzniesienia. Osada nadbrzeżna „Przewóz Karczewski” wznosi się 350 st., W MIłośnie wzniesienie dochodzi 392 st.; w kierunku ku wschodowi wzniesienie wzrasta w okolicach Mińska, Mrozów, Siennicy dochodząc do 600 st. Wzmaga się ono jeszcze więcej w kierunku ku płd. i dochodzi do 700 st. na płn. od Osiecka w pow. garwolińskim, niedaleko granicy pow. mińskiego. Cały ten obszar w niedalekiej przeszłości okrywały bory sosnowe, śród których nad brzegami dość licznych rzeczek mieściły się rzadkie i nieludne osady: Mińsk, Kałuszyn, Siennica, Cegłów, Kołbiel, Latowicz, Karczew, zawdzięczające swoją miejską organizacyą próżności dziedziców, nie zaś miejscowym potrzebom. Pomimo przeprowadzenia dwóch dróg bitych i dwóch linii kolei (terespolskiej i nadwiślańskiej), osady te, z wyjątkiem Kałuszyna, nie mają warunków rozwoju dalszego. Mińsk, Mrozy i Otwock stały się miejscami letniego pobytu dla Warszawian, dzięki zdrowemu położeniu. Nazwy osad świadczą, iż obszar ten zaludniony został w ostatnich dopiero wiekach przez różnoplemienną ludność, śród której przeważył jednak pierwiastek mazurski. Główną rzeką powiatu jest Świder, zabierający w powiecie z prawej strony: Piasecznę, Sienniczkę i Mienię; z lewej: Rudnię i wpadający na granicy powiatu pod Otwockiem do Wisły. W północnej części przerzynają powiat: Czarna z Długą i Rządza, uchodzące do Narwi. Rzeczki te odprowadzały obfite wody leśne. lecz przy szybkiem wycinaniu lasów w pobliżu obu linii dróg żelaznych, istnienie ich dalsze jest wielce zagrożone. W 1880 r. powiat posiadał 39,875 mr. lasów prywatnych nieurządzonych, 5,284 mr. lasów urządzonych, 2786 mr. wyciętych lecz nowo obsianych, 11,694 mr. świeżo wyciętych lecz niezadrzewionych, 627 mr. należących zdawna do włościan, 2,955 mr. oddanych włościanom za serwituty, 924 mr. należacych do osad miejskich. Ogółem obszar leśny wynosił około 64,000 mr. Uboga gleba nie sprzyja pomyślnemu rozwojowi rolnictwa, żyto i kartofle stanowią główne produkta rolne. Ogrodnictwo mało rozwinięte; w 1880 r. sady dworskie obejmowały 328 mr., sady włośc. 185 mr., w osadach miejskich 14 mr. Mimo to nie zbywa powiatowi na większych staranniej prowadzonych gospodarstwach (Otwock, Stara Wieś, Wielgolas, Mińsk, Kuflew). Łatwość korzystnego zbytu produktów i dochody z letnich mieszkań, wywołują tworzenie się licznych kolonij i folwarków, zwłaszcza przy liniach obu dróg żelaznych. Obfite pokłady torfów w Otwocku pozwoliły założyć tam fabrykę przerabiającą takowe na proszek dezynfekcyjny i kilka innych produktów. Innych zakładów fabrycznych posiadał pow. miński w 1877 r. 12, a w tej liczbie 2 gorzelnie z produk. na 36,000 rs., 2 browary z prod. na 2,000 rs., 1 dystylarnia  z prod. na 32,000 rs., 3 cegielnie z prod. 32,746 rs., 1 huta szklana z prod. 8,000 rs., 2 tartaki z prod. 2,200 rs. i 1 garbarnia z prod. na 500 rs. Oprócz tego było 74 młynów i wiatraków z prod. na 158,400 rs. Ogólna cyfra produkcyi dochodzi do 270,000 rs. Zakłady te zatrudniały 140 robotników. Ludność powiatu wynosiła w 1867 r. 55,022 dusz, a w 1877 r. 74,714, w tem 37,131 męż., 36,583 kob. O niskim stanie oświaty świadczy mała ilość szkół, których powiat posiadał 1883 r. 16, a mianowicie: w Mińsku, Kałuszynie, Siennicy, Karczewie, Latowiczu, Kołbieli, Cegłowie, Stanisławowie, Wielgolasie, Dębem Wielkim, Rudzie, Kuglewie, Wiązownie, Jakubowie, Józefowie, Iwowem. Pod warunkiem kościelnyjm pow. miński stanowi dekanat dyec. warszawskiej, składający się z 20-stu parafii: Cegłów, Długa Kościelna, Glinianka, Jakubów, Jeruzal, Kałuszyn, Karczew, Kiczki, Kołbiel, Kuflew, Latowicz, Mińsk, Pustelnik, Siennica z filią w miejscu, Stanisławów i Wiązowna, położone w pow. nowomińskim, Czerwonka zaś, Oleksin, Wierzbno i Wiśniew w węgrowskim powiecie. Pod względem sądowym posiada sąd pokoju okr. III dla Mińska i Kałuszyna i dzieli się na 4 okręgi sądów gminnych: Mińsk, Latowicz, Glinianka, Stanisławów. Pod względem administracyjnym składa się z 2-ch miast: Mińska i Kałuszyna, 5-ciu osad miejskich (Cegłów, Kołbiel, Siennica, Latowicz, Stanisławów) i 16 gmin wiejskich: Cegłów, Chruścice, Dębe Wielkie, Glinianka, Iwowe, Jakubów, Kołbiel, Kuflew, Latowicz, Ładzyń, Łukowiec, Mińsk, Otwock, Siennica, Stanisławów, Wiązowna.”

Copyright © 1540-2024 Parafia Rzymskokatolicka p. w.  św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Pustelniku
Wszystkie prawa zastrzeżone.

Skip to content